Czym jest antresola? Jak ją zrobić? Zalety i wady antresoli

Pozwala wygospodarować więcej powierzchni użytkowej, wykorzystać pustą przestrzeń pod stropem w starym budownictwie. Antresola, bo o niej mowa to doskonały pomysł na nowoczesną aranżację wnętrza i zyskanie kilku, a nawet kilkunastu dodatkowych metrów. Sprawdź jak zrobić antresolę w domu i jakie warunki techniczne powinno spełniać pomieszczenie, w którym może powstać funkcjonalna antresola.

Czym jest antresola?

Antresola to jest górna część pomieszczenia lub całej kondygnacji o charakterze otwartym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami antresola jest nazywana stropem pośrednim, który ma powierzchnię mniejszą od pomieszczenia w którym powstał i jest pomieszczeniem otwartym bez przegród i ścianek od wewnętrznej strony pomieszczenia. W praktyce antresola to powierzchnia wydzielona na półpiętrze, widoczna z parteru pomieszczenia, w którym została zabudowana. Obecnie coraz częściej antresola jest zawarta już projekcie domu i ma charakter stały. W starszym budownictwie natomiast antresola często ma charakter zabudowy stolarskiej, w sprzedaży dostępne są również gotowe antresole o różnych wymiarach. Szczegółowe przepisy dotyczące budowy antresoli reguluje rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12.04.2020 ( Dz.U.Nr 75, poz. 690 z późn. zm. w § 3 pkt 19).

W jakim pomieszczeniu można zamontować antresolę?

Antresolę można zamontować w dużym przestronnym loftowym pomieszczeniu jak również w małych i znacznie niższych pomieszczeniach. Wszystko zależy od przeznaczenia antresoli i przestrzeni, która będzie się znajdować pod antresolą. Obecnie funkcjonalne półpiętra powstają zarówno w kawalerkach z klasyczną wysokością pomieszczenia wynoszącej około 2,70 metra, jak i wysokich powojennych kamienicach. Bez względu na wysokość pomieszczenia należy dobrze przemyśleć zarówno projekt antresoli jak i aranżacji całego pomieszczenia pod nią. Półpiętro może dodać uroku lub przytłoczyć i optycznie zmniejszyć przestrzeń. Kolejna kwestia to przeznaczenie antresoli. Inna wysokość będzie komfortowa i konieczna do stworzenia wygodnej mini sypialni, a inna w przypadku gabinetu czy mini biblioteki.

Pomieszczeniami, w których najczęściej montuje się antresolę są: salon, otwarta przestrzeń dzienna w małym mieszkaniu najczęściej w kawalerce lub pokoju nastolatka, a od niedawna panuje moda na antresole do spania w pokojach dziecięcych, antresole w sypialni czy w biurze.

• Antresola w przestronnym lofcie - to idealne rozwiązanie, w tym wypadku antresola ma wartość użytkową dekoracyjną i jest integralną częścią budynku. Tego typu antresole charakteryzują się najlepszymi parametrami technicznymi, gdyż powstają z żelbetonu i mają równie odporną konstrukcję jak cały budynek. Loftowe antresole podkreślają nowoczesny charakter pomieszczenia, są maksymalnie komfortowe, funkcjonalne i ozdobne. Na loftowych antresolach najczęściej aranżowana jest sypialnia lub nowoczesny, wygodny, dobrze wyposażony gabinet lub aneks kuchenny;
• Antresola w salonie najczęściej ma charakter ozdobny i sprawia, że pomieszczenie nabiera nowoczesnego loftowego charakteru. Na pół stropie w salonie można zorganizować wygodną bibliotekę, z kącikiem czytelniczym, gabinet czy buduar, który dodaje smaku całej aranżacji;
• Antresola kawalerce - jest doskonałym sposobem na wygospodarowanie sypialni. Coraz więcej osób, decyduje się na kompletną rearanżację kawalerek, w których kuchnia staje się pokojem dla dzieci, a w salonie jest otwarta przestrzeń dzienna z aneksem kuchennym. W takim wnętrzu antresola jest jedynym miejscem, w którym można urządzić sypialnię.
• Antresola w pokoju nastolatka - jest najczęściej złotym środkiem na maksymalne wykorzystanie przestrzeni użytkowej. Dorastające dziecko, czuje się dorosłe i nie chce by głównymi elementami jego pokoju było biurko i łóżko do spania. Jeśli pokój twojego nastolatka jest niewielki, kołem ratunkowym może się okazać antresola, na której powstanie komfortowa i funkcjonalna przestrzeń do nauki, z biurkiem i półkami na książki. Wówczas wystarczy zamień łóżko na rozkładaną sofę, wstawić do pokoju stolik kawowy i aranżacja pokoju "dorosłego" nastolatka jest gotowa. Jeśli antresola ma stanąć w pokoju nie wyższym niż 2,70, pod nią ustaw szafę na ubrania lub sofę.
• Antresola w pokoju dziecięcym - to rozwiązanie stosowane zaledwie od kilku lat, a dokładnie od czasu, kiedy na rynku pojawiły się wielofunkcyjne meble. Jedna bryła, z biurkiem, szafą na ubrania, szafkami i półkami na książki oraz łóżkiem na niewielkiej antresoli. Taki zestaw mebli z antresolą do spania to idealne rozwiązanie do ciasnych i ustawnych pokoi dziecięcych.
• Antresola w sypialni - to z kolei zupełnie nowe rozwiązanie, które pozwala na lepsze wykorzystanie przestrzeni użytkowej pomieszczenia. W sypialni spędzamy niewiele czasu, a dobrze zorganizowana sypialnia to więcej czasu na sen. Dlatego też coraz więcej osób decyduje się na antresolę, w celu stworzenia wygodniej i pojemnej garderoby. Ponadto półpiętro to idealne miejsce na mini buduar lub gabinet, w którym z dala od domowego zgiełku można popracować lub oddać się lekturze ciekawej książki.
• Antresola w biurze - to doskonały sposób na zagospodarowanie miejsca do pracy dla przełożonego, który jest oddzielony od współpracowników, a jednocześnie ma kontrolę nad wszystkich co dzieje się w firmie. Takie rozwiązanie jest idealne w małych firmach, które mieszczą się w jednym pomieszczeniu. Odpowiednio zaaranżowany gabinet na antresoli może być równie luksusowy jak ten w oddzielnym pomieszczeniu.

Antresola - optymalna wysokość pomieszczenia

Optymalna wysokość pomieszczenie w którym planujemy zbudować antresolę powinna być nie mniejsza niż 4,30 metra. Wówczas zarówno kondygnacja właściwa jak i wysokość antresoli pozwalają aranżację niemal każdego pomieszczenia od kuchni, przez bibliotekę, gabinet po sypialnię. Taką wysokość mają najczęściej pomieszczenia w starym budownictwie i domy w których antresola została zawarta już w projekcie budynku.

Antresola - całkowita wysokość pomieszczenia 430 cm i więcej
W pomieszczeniu o takiej wysokości piętro właściwe ma najczęściej wysokość około 210 cm, antresola 200 cm, ponieważ należy odjąć od całkowitej wysokości pomieszczenia od 20 do 30 cm, czyli grubość pół stropu (podłogi). Oczywiście wysokość obu kondygnacji można rozłożyć inaczej, wszystko zależy od tego jakie przeznaczenie ma antresola i przestrzeń tuż pod nią. Dla przykładu jeśli na antresoli ma powstać gabinet, biblioteka czy inna przestrzeń użytkowa wymagająca wyższego sufitu pod antresolą można postawić komodę RTV i inne sprzęty, nie wymagające wysokiego sufitu. W tym wypadku niższy sufit nie uczyni pomieszczenia mniej komfortowym.

Antresola - całkowita wysokość pomieszczenia 400 cm
Przy suficie na takiej wysokości warto dokładnie przemyśleć funkcję jaką ma pełnić antresola jak i przestrzeń znajdująca się poniżej. W tym wypadku do dyspozycji mamy około 370 cm (po odjęciu 30 cm na podłogę). Warto więc zdecydować, czy chcemy podzielić przestrzeń na dwie równe części, czy też lepiej będzie pozostawić niższą kondygnację o wysokości 200 cm, a półpiętro na 170 cm wysokości. W przypadku sypialni na antresoli takie rozwiązanie będzie najbardziej korzystne, ponieważ nie zmniejszy funkcjonalności pomieszczenia poniżej. Jeśli w jednopokojowym mieszkaniu antresola ma być pokojem dziecięcym taka wysokość będzie w pełni funkcjonalna.

Antresola w pomieszczeniu o wysokości 350 cm
W tym wypadku do dyspozycji jest jedynie 320 cm, co znacznie ogranicza funkcjonalność jednej z kondygnacji. Do wyboru mamy 120 cm na antresolę i 200 cm na piętro właściwe. W tej sytuacji jedynym pomieszczeniem jakie można urządzić na półpiętrze jest sypialnia lub biblioteka z półkami na książki, ale tylko wówczas jeśli schody będą się przesuwać wzdłuż całej szerokości półpiętra. Innym rozwiązaniem jest kącik RTV pod antresolą, który możemy maksymalnie obniżyć do wysokości na jakiej znajduje się telewizor + 20-30 cm, wówczas piętro właściwe w tym miejscu ma wysokość 120-130 cm, a antresola 190-200 cm. Takie rozwiązanie pozwala na maksymalne wykorzystanie przestrzeni, przecież nikt z nas nie ogląda telewizji z mniejszej odległości niż 50-100 cm, do której należy dodać jeszcze głębokość kanapy lub fotela na którym oglądamy tv. W sumie jest to około 150 cm i taką głębokość może mieć funkcjonalna antresola, na której można urządzić sypialnię, gabinet a nawet jadalnię czy kuchnię. Na dużej powierzchni antresola może być większa, ale warto pamiętać o zachowaniu proporcji. Półstrop nie powinien zajmować więcej niż ¼ maksymalnie ⅓ pomieszczenia w którym się znajduje, w przeciwnym wypadku, antresola przytłoczy i optycznie je zmniejszy.

Antresola w pomieszczeniu o wysokości 270 cm
Nie należy do często spotykanych rozwiązań, ale jej wykonanie jest możliwe. W tym wypadku jedynym rozwiązaniem jest urządzenie na antresoli mini sypialni i trzeba się liczyć z tym, że do dyspozycji mamy tylko 250 cm (270 cm - 20 cm podłogi). Antresola może zatem maksymalnie mieć wysokość 120 cm i nie powinna być większa niż rozmiar łóżka. Zbyt niski sufit na dużej powierzchni piętra właściwego optycznie je zmniejszy, sprawi że pomieszczenie będzie ponure. Doskonałym pomysłem jest antresola znajdująca się wzdłuż jednej ze ścian lub nowoczesna gotowa antresola.

Optymalna wysokość antresoli

Różni się ona w zależności od jej przeznaczenia, dlatego decydując się na montaż antresoli należy zastanowić się nad organizacją przestrzeni w całym pomieszczeniu. Optymalna wysokość antresoli ze względu na przeznaczenie pomieszczenia:

• Antresola gabinet, aneks kuchenny czy mini salon powinna mieć minimalną wysokość 220 cm, wówczas będzie można po półpiętrze swobodnie się poruszać, a przestrzeń nie będzie ciemna i ciasna.
• Antresola sypialnia może mieć wysokość 120 cm, wówczas będzie można nie tylko leżeć na łóżku ale też usiąść i swobodnie przedostać się do schodów czy drabiny.
• Antresola biblioteczka czy schowek typu szafa na ubrania może mieć wysokość od 120 do nawet 80 cm, jednak w tym wypadku warto pomyśleć mobilnych schodach, takich które można przesuwać wzdłuż całej antresoli. Takie rozwiązanie umożliwia swobodne i bezpieczne korzystanie ze schowków.
• Antresola dla dzieci, w zależności od wieku dziecka półstrop może mieć wysokość od 120 w górę. Niestety, trzeba się liczyć z tym, że porządku na antresoli będą mało komfortowe dla dorosłych ze względu na niski sufit.

Cechy charakterystyczne antresoli

• Antresola jest rodzajem półstropu, który może być stałym elementem architektonicznym budynku lub powstać później jako odrębna zabudowa, przytwierdzona elementami konstrukcyjnymi do pomieszczenia.
• Antresola jest wydzielona z jednego pomieszczenia lub otwartej strefy dziennej znajdującej się na jednej kondygnacji. Ta cecha antresoli bardzo często we współczesnym budownictwie pomijana, a antresola jest wydzielona z dwóch lub więcej pomieszczeń, tworząc funkcjonalne półpiętro, na którym znajduje się więcej niż jedno pomieszczenie. Niestety, na takie rozwiązanie mogą sobie jedynie pozwolić właściciele domów, w których antresola jest integralną częścią konstrukcji budynku.
• Powierzchnia antresoli jest otwarta na kondygnację znajdującą się pod nią, nie zawiera przegród, czyli ścianek.
• Powierzchnia antresoli jest mniejsza niż pomieszczenia w którym została wydzielona, najlepiej prezentują, pomieszczenia z antresolą, która zajmuje nie więcej niż ¼, a maksymalnie ⅓ całego pomieszczenia. Z tego też powodu niektórzy decydują się antresolę, która składa się z niewielkiego tarasu lub galerii znajdującej się nad głównym pomieszczeniem. Taka antresola jest przedzielona ścianką i w rzeczywistości ma większą powierzchnię, do której przechodzi się przez drzwi. Duże nowoczesne antresole są budowane kilkoma pomieszczeniami i widoczne z różnych części domu.Takie usytuowanie antresoli pozwala na uzyskanie sporej powierzchni użytkowej w niewykorzystanej przestrzeni pod stropem właściwym.

Rodzaje antresoli

Obecnie rozróżniamy antresole w kilku rodzajach:

• Antresola stała będąca integralną częścią pomieszczenia, która jest zawarta w projekcie. Najczęściej taka antresola jest wykonana z żelbetonu, a jej konstrukcja jest połączona z elementami konstrukcyjnymi budynku.
• Antresola dobudowana w istniejącym już pomieszczeniu, która jest zbudowana z drewna lub płyty OSB. Wszystkie elementy antresoli są połączone z budynkiem. Ten rodzaj antresoli to najczęściej rozwiązanie na lata, które powinno być przemyślane w najdrobniejszym szczególe. Budowa tego typu antresoli pozwala na urządzenie dodatkowego pomieszczenia lub pomieszczeń, konstrukcja prawidłowo wykonanej antresoli drewnianej dobudowanej do istniejącego pomieszczenia pozwala na pełne umeblowanie i wstawienie wszystkich niezbędnych sprzętów. Jeśli marzy Wam się taka antresola warto wcześniej wykonać projekt zabudowy i poprosić o opinię fachowca. Budując antresolę, kluczowe jest właściwe rozłożenie podpór, które sprawią, że ciężar sprzętów znajdujących się na antresoli zostanie równomiernie rozłożony, a konstrukcja będzie stabilna i nie naruszy konstrukcji budynku.
• Ruchoma antresola z łóżkiem - jest to gotowy zestaw, który umożliwia stworzenie mini sypialni na półpiętrze jednopokojowego mieszkania.
• Antresola dla dzieci to zestaw multifunkcyjnych mebli, w których łóżko znajduje się na antresoli, a pod nią jest biurko i liczne schowki na ubrania, książki i zabawki. Ten rodzaj antresoli pozwala na wydzielenie odrębnej przestrzeni dla dwójki i więcej dzieci w jednym pokoju.

Z jakich materiałów można zbudować antresolę?

Antresolę można zbudować z drewna, płyty OSB lub z żelbetu. Dobór materiałów zależy od przeznaczenia pomieszczenia oraz tego czy montaż antresoli odbywa się w gotowym pomieszczeniu, czy w budynku który dopiero powstaje.

• Budowa antresoli z żelbetonu - ten rodzaj powstaje podczas budowy domu, a półstrop może być zakotwiczony w ścianie dzięki czemu, można wówczas zrezygnować z podpór, które są widoczne na piętrze właściwym. Ten rodzaj antresoli jest bardzo popularny w budynkach o charakterze loftowym;
• Antresola drewniana stawiana w istniejącym pomieszczeniu - taką antresolę można zbudować w gotowym już pomieszczeniu z litego drewna lub płyty OSB. Elementami mocującymi są kształtowniki metalowe. Również w tym wypadku można zrezygnować z podpór, ale zarówno projekt antresoli jak i jej montaż należy powierzyć ekspertowi. W antresolach, w których zrezygnowano ze słupów podpierających półpiętro cały ciężar budowli oraz sprzętów, które ustawimy na pół stropie obciąża konstrukcję budynku. W tym wypadku opinia konstruktora i projekt wykonany przez architekta jest jedynym bezpiecznym rozwiązaniem. Warto pamiętać, że nie w każdym pomieszczeniu można zbudować antresolę, nawet jeśli wysokość pomieszczenia jest odpowiednia, należy sprawdzić nośność ściany na której chcemy zamontować antresolę. Taką opinię może wydać osoba, która wykonała projekt domu lub ekspert z zakresu konstrukcji budynków;
• Antresola płyty OSB - najczęściej gotowa antresola dostępna w sklepach meblowych;
• Antresola z płyt MDF, najczęściej takie antresole powstają pod postacią wielofunkcyjnych mebli dla dzieci.

Drabinka czy schody na antresolę?

• Stopnie ze schowkami to nowoczesne rozwiązanie, które pozwala na maksymalne wykorzystanie zarówno antresoli jak i prowadzącym do niej schodów. Wewnątrz stopni można ukryć pojemne schowki, do których można się dostać przed otwierane, zamontowane na zawiasach trepy. Takie schody wyglądają masywnie, dlatego najlepiej prezentują się w jednym z narożników pomieszczenia.
• Podwójna zabudowa schodów, która polega na wykorzystaniu schodów w tradycyjny sposób, od strony antresoli, a pod nią jako gustownych półek lub szafek.
• Kacze schody, to opcja dla osób, którym zależy na schodach, które zajmują niewiele miejsca. Kacze schody są wąskie i należy wchodzić po nich raz jedną, raz drugą stopą.
• Drabina zamontowana na stałe z szerokimi stopniami, przypominającymi schody na strych, to opcja dla osób, nie darzą drabin i wąskich niestabilnych stopni.
• Sznurkowa ruchoma drabina, bardzo często stosowana w przypadku gotowych antresoli dostępnych w popularnych sieciówkach z meblami.
• Mobilna drabina, którą można przesuwać wzdłuż antresoli, najczęściej taka drabina ma kółka i przesuwa się po poręczy lub obramowaniu antresoli. Ten rodzaj drabiny znajduje wykorzystanie w przypadku antresoli pełniącej funkcję schowka lub domowej biblioteczki.
• Schody kręcone, które są bardziej efektowne od tradycyjnych schodów oraz drabin i zajmują niewiele miejsca. Zaletą tych schodów jest lekka konstrukcja i designerski wygląd.

Jak zrobić/zbudować antresolę? Poradnik krok po kroku

Jeśli pomieszczenie spełnia wszystkie warunki techniczne, można zabrać się za budowę antresoli. Pamiętajmy jednak, żeby zachować kolejność wszystkich prac i stosować tylko materiały, które są dedykowane tego typu konstrukcji.

1. Projekt antresoli

Pracę należy zacząć od wykonania dwóch projektów. Pierwszy to projekt całego pomieszczenia z uwzględnieniem faktycznych wymiarów antresoli. Wykonanie takiego projektu pozwoli uniknąć niepotrzebnych rozczarowań. Nawet najbardziej funkcjonalna i estetyczna antresola nie będzie cieszyć, jeśli będzie przytłaczać pomieszczenie w którym powstała. Projekt powinien zawierać plan przeprowadzenia instalacji i oraz zagospodarowania antresoli. Ewentualny chaos aranżacji będzie widoczny z pomieszczenia w którym zbudujemy antresolę. Na tym etapie należy również sprawdzić, czy planowana wysokość będzie komfortowa i funkcjonalna. W przypadku niezbyt wysokich pomieszczeń można zastanowić się nad dwupoziomową antresolą, która będzie wyższa w jednym miejscu i niższa tam gdzie wysoki sufit ma mniejszy wpływ na funkcjonalność pomieszczeniu np. wyższy sufit w miejscu biurka i niższy w przestrzeni do przechowywania. Różnicę w wysokości antresoli należy uwzględnić także w aranżacji piętra właściwego. Następnie należy wykonać szczegółowy projekt antresoli ze wszystkim meblami i sprzętami, to pozwoli na odpowiednie rozłożenie ciężaru antresoli, podczas rozstawiania słupów podtrzymujących.

2. Analiza projektu i zakup lub zrobienie antresoli

Gotowy projekt należy przeanalizować z architektem, który zatwierdzi go w całości lub naniesie niezbędne poprawki i poda wykaz niezbędnych materiałów, z uwzględnieniem specyfiki budowanego pomieszczenia. Wykaz powinien zawierać rodzaj grubość i długość belek podporowych, desek podłogowych, oraz dokładne parametry mocowań.

Zakupy najlepiej jest zacząć od wizyty w tartaku lub składzie drewna. Najczęściej belki i deski podłogowe są surowe i należy je zabezpieczyć impregnatem oraz pomalować na kolor pasujący do aranżacji pomieszczenia w którym powstanie antresola. Malowanie i schnięcie drewnianych elementów zajmie kilka lub kilkanaście dni. W czasie kiedy drewno będzie schło można dokończyć zakupy, czyli nabyć mocowania (zgodne z zaleceniami konstruktora), kabel do przeprowadzenia instalacji elektrycznej, gniazda elektryczne i wyłącznik lub włączniki światła.

4. Montaż instalacji elektrycznej

Tą czynność najlepiej jest pozostawić fachowcowi.

5. Montaż antresoli

1. Przygotowujemy kotwy, w których należy wywiercić odpowiednie otwory, w których montujemy do ich zamontowania.
2. Wiercenie otworów w ścianie na legary - wysokość i dokładny punkt rozmieszczenia legarów powinien podać architekt i nie należy zmieniać ich położenia. Ewentualne zmiany w rozmieszczeniu legarów mogą mieć wpływ na nośność ściany i wytrzymałość antresoli.
3. Montaż belek do ściany - tę czynność zaczynamy od mocowania legarów w ścianie. Przykręcając belki do ściany należy pamiętać, że każda śruba powinna mieć podkładkę, która chroni drewno przed uszkodzeniem.
4. Szpachlowanie wszystkich łączeń - ta czynność sprawi, że antresola będzie wyglądała bardzo estetycznie.
5. Montaż podłogi - do zamontowanych legarów przykręcamy deski podłogowe, pamiętając o pozostawieniu szczelin między nimi. Deski z naturalnego drewna pracują: kurczą i rozkurczają się, brak szczelin sprawi, że deski zaczną się naprężać i paczyć.
6. Montaż barierki - większość antresoli ma zamontowaną barierkę, która zabezpiecza przed upadkiem z wysokości. Dobrze dobrana barierka będzie pełnić nie tylko funkcję ochronną, ale też dekoracyjną.
7. Malowanie ścian, czyli przygotowanie bazy dla przyszłej aranżacji.
8. Montaż schodów lub drabinki - w dużych pomieszczeniach lekkie gustowne schody będą dodatkową ozdobą, w małym można zrezygnować z nich na rzecz drabinki.

Zalety antresoli

• Powiększenie powierzchni użytkowej. Montaż antresoli pozwala na wygospodarowanie dodatkowej przestrzeni, którą można wykorzystać na zbudowanie dodatkowego pomieszczenia;
• Ciekawa aranżacja przestrzeni pod stropem;
• Zwiększenie funkcjonalności niewielkiego mieszkania.

Wady antresoli

• Obciążenie konstrukcji budynku i konieczność uzgodnienia tej budowli z architektem.
• Obniżenie sufitu pod antresolą, może wpłynąć na wygląd i funkcjonalność dotychczasowej aranżacji.
• Większy koszt ogrzewania i różnica temperatur między piętrem właściwym a półstropem. W praktyce ciepłe powietrze unosi się do góry, co można odczuć w domu wchodząc już na niewielką drabinę np. taką do wieszania firanek. Zatem temperatura na antresoli jest znacznie wyższa niż ta na piętrze właściwym. Problem będzie niewielki jeśli antresola jest sypialnią lub gabinetem i nikt podczas korzystania z niej, nie korzysta z piętra właściwego. W przeciwnym razie osoby znajdujące się na piętrze właściwym mają chłodniej lub w drugim przypadku osoba korzystająca z antresoli czuje się jak na wakacjach w tropikach. Oczywiście dobrym rozwiązaniem może być klimatyzacja na antresoli, ale to dodatkowy koszt.