Drzewko bonsai - sztuka tworzenia, czyli natura w miniaturze: pochodzenie, rodzaje, formy, pielęgnacja
Japoński styl od lat święci tryumfy wśród trendów wystroju wnętrz. Za pewne za sprawą minimalizmu i harmonii jaką sobą reprezentuje. Wielu ludzi na świecie doceniło wschodnie wyczucie smaku i dało zainspirować się również w czasie urządzania własnego wnętrza. Można pójść o krok dalej i spróbować wykreować własne tradycyjne japońskie drzewko bonsai.
Drzewko bonsai - pochodzenie
Choć wielu ludzi kojarzy sztukę bonsai jedynie z Japonią to tak naprawdę tradycja miniaturyzacji drzewek bonsai, pochodzi z średniowiecznych Chin. Dopiero z czasem zawędrowała na Japońskie ziemie, gdzie hodowcy udoskonalili i spopularyzowali tą sztukę. Miniaturowe drzewka bonsai rozprzestrzeniły się później w większości azjatyckich krajów. W końcu wraz z emigrantami trafiły pod europejskie strzechy i tak rozpoczęła się ich międzynarodowa kariera.
Obecnie zminiaturyzowane drzewka można kupić w lepszych sklepach ogrodniczych. Jednak trzeba pamiętać, że oryginalne drzewka bonsai to dzieła stuki tworzone z pasją, w konkretnym stylu, a nawet opatrzone tytułem. Na aukcjach kolekcjonerskich poszczególne egzemplarze osiągają niebotyczne ceny. Drzewko bonsai nigdy nie jest skończone, jego forma jest plasteliną w rękach twórcy, a efekt jego pracy to wyraz jego ekspresji artystycznej. Marketowe drzewka produkowane na masową skalę nijak się mają do prawdziwego bonsai - dzieła sztuki przez lata tworzonego z pasją i poświęceniem.
Drzewka bonsai - rodzaje
Drzewka bonsai możemy roboczo podzielić ze względu na środowisko hodowli, a co za tym idzie gatunek oraz na styl, w którym je formujemy. Roślinki możemy uprawiać albo w pomieszczeniach (indoor) lub na zewnątrz, na przykład w ogrodzie (outdoor). Rośliny hodowane w pomieszczeniach to najczęściej gatunki egzotyczne, ciepłolubne, które nie przetrwałyby w realiach polskiego klimatu. Trzeba pamiętać, że w żadnym przypadku nie istnieje coś takiego jak specjalny gatunek "bonsai". Nie dajmy się oszukiwać przez nieuczciwych sprzedawców. Bonsai są tworzone z normalnie występujących w przyrodzie drzew, krzewów lub drzewiastych pnączy, o których wiemy, że dobrze znoszą proces miniaturyzacji i dadzą nam oczekiwany efekt estetyczny np. w postaci małych liści czy pięknych kwiatów.
Indoor'owe drzewka bonsai
Do gatunków indoorowych bonsai zaliczamy takie drzewka jak: wiąz drobnolistny, karmona drobnolistna, fikus, ligustr chiński czy pieprzowiec chiński. Rośliny te cały rok mogą zdobić nasze domy choć w ciepłe letnie dni będą wdzięczne za wystawienie je na świeże powietrze. Zanim zdecydujemy się na którekolwiek z nich warto jednak zagłębić się w szczegóły dotyczące wymagań każdego z nich, ponieważ niektóre gatunki wymagają przygotowania okresu spoczynkowego w czasie zimy. Musimy je wtedy umieścić w chłodniejszym pomieszczeniu aby następnej wiosny wróciły do nas silne i zdrowe.
Outdoor'owe drzewka bonsai
Outdoorowe gatunki bonsai to często nasze rodzime rośliny zahartowane do trudnych warunków atmosferycznych. Wśród bonsaistów powodzeniem cieszą się takie gatunki jak: sosny, klony (szczególnie palmowy o pięknie wybarwiających się liściach), grab, wiśnia, jałowiec czy azalia. Jednak nawet w przypadku tych gatunków, nasze drzewka bonsai obowiązkowo należy poddać procesowi zimowania. Ze względu na płytki system korzeniowy, nasze miniaturowe drzewka mogłyby zostać unicestwione przez mróz. Dlatego też starannie osłaniamy bryłę korzeniową np. poprzez wkopanie w ziemię, przykrycie agrowłókniną, korą, lub też jeżeli mamy na to warunki- umieszczamy w szklarni lub innym jasnym pomieszczeniu o niskiej stałej temperaturze powyżej zera.
Formy bonsai
Formy bonsai są bardzo liczne i zróżnicowane. Określony kształt naszego miniaturowego drzewka otrzymujemy dzięki przycinaniu pędów i tzw. drutowaniu konarów. Proces ten polega na owijaniu specjalnym drucikiem konarów, a następnie naginaniu ich do opowiadającego nam kształtu. Po czasie, gdy konary stwardnieją w danej pozycji możemy ściągnąć utrzymujące je druty. Każde bonsai jest wyjątkowe, jednak rozpoczynając kształtowanie go powinniśmy mieć zamysł co do jego formy. Pozwoli to zachować estetykę i konsekwencję w formowaniu. Jest w czy wybierać. Od leśnych krajobrazów z wielu drzewek, przez artystyczne drzewka w stylu literackim po majestatyczne drzewa w stylu regularnym wyprostowanym.
Popularne formy bonsai
- styl wyprostowany regularny
- styl wyprostowany nieregularny
- styl ukształtowany przez wiatr
- styl miotlasty
- styl kaskadowy
- styl literacki
- styl leśny
Uprawa bonsai
Aby zająć się uprawą bonsai należy zaopatrzyć się w podstawowy zestaw akcesoriów, których szeroki wybór znajduje się w specjalistycznych sklepach ogrodniczych. Bez wątpienia potrzebne będzie odpowiednie podłoże (akadama), nawozy (najlepiej naturalne, długo rozpuszczające się), druty aluminiowe, nożyczki i cążki różnych rozmiarów oraz odpowiednie doniczki, które są dopełnieniem formy drzewka bonsai. Jej dobór jest kolejnym ważnym aspektem w tworzeniu tego żywego dzieła sztuki. Podjęcie się mozolnego, wieloletniego zadania tworzenia miniaturowego drzewka to prawdziwe wyzwanie. Jednak efekty pracy i satysfakcja z nich płynąca są nieporównywalne do niczego innego. Można dać upust swojej pasji kreacji, tworząc żywe dzieła sztuki, które w dogodnych warunkach mają szansę przeżyć autora. Najcenniejsze egzemplarze bonsai są przekazywane przez swoich opiekunów z pokolenia na pokolenie.
Pielęgnacja bonsai
Pielęgnacja: podlewanie drzewka bonsai - bonsai są z reguły bardzo wrażliwe na przesuszenie, a jednocześnie doniczka, w której jest zasadzone jest zwykle płaska, zatem większość drzewek należy podlewać regularnie codziennie (bonsai z sukulentów podlewa się trochę rzadziej), z wyłączeniem okresu spoczynku, tak by podłoże nie przesychało i jednocześnie nie dopuszczając do gromadzenia się wody w podstawce, gdyż mogą rozwinąć się choroby gnilne szkodliwe dla systemu korzeniowego. Nadmiar wody najlepiej po prostu wylać z podstawki.
Pielęgnacja: nawożenie drzewka bonsai - roślinkę zwykle nawozi łącznie z podlewaniem, stosując rozpuszczalne w wodzie nawozy, najlepiej naturalne i długo rozpuszczające się, przygotowywane specjalnie dla bonsai lub dla danego gatunku drzewka. Można je bez problemu kupić w sklepach zajmujących się bonsai.
Komentarze