Skalniak w ogrodzie. Jak założyć ogród skalny?

Skalniak można założyć nawet w niewielkim przydomowym ogródku. Nie jest to trudne. Wystarczy odpowiednio zagospodarować przestrzeń i wybrać rośliny. Będziemy potrzebować materiału skalnego w postaci mniejszych i większych kamieni oraz żwirku. Możemy również wykorzystać wszelkie murki i skarpy znajdujące się w ogrodzie.

Na skalniku sadzimy rośliny, które naturalnie występują w środowisku górskim. Są to gatunki bardzo odporne, dobrze znoszące duże nasłonecznienie i czasowy niedobór wody w lecie, a także niskie temperatury zimą. Rośliny do ogrodu skalnego z reguły są niewysokie, mają zwarty poduchowaty pokrój lub płożą się po podłożu. Jest wśród nich wiele gatunków obficie kwitnących przez cały sezon oraz zimozielonych.

Jak zrobić skalniak w ogrodzie?

Na skalny zakątek w ogrodzie najlepiej wybrać słoneczne i ciepłe stanowisko o wystawie południowej. Choć wśród roślin na skalniaki znajdziemy również takie, które dobrze radzą sobie w półcieniu. Na skalniak w ogrodzie najodpowiedniejsza będzie wystawa południowa, ale z powodzeniem możemy go założyć  także na wschodniej i zachodniej wystawie. Niestety, stanowisko o wystawie północnej będzie zbyt zacienione dla roślin górskich.

Pomysły na skalniak w ogrodzie

Idealne miejsce na skalniak to:

• skarpa,
• wzniesienie,
• bliskie sąsiedztwo kamiennego lub betonowego murka.

Oczywiście można również założyć ogródek skalny na płaskim terenie, ale wówczas trzeba zadbać o jego dobry drenaż, aby nie dopuścić do zatrzymywania się wody, co jest bardzo niekorzystne dla roślin górskich i może prowadzić do ich gnicia i zamierania.

Często aranżacja skalników nie jest zbyt dobrze przemyślana. Wielu właścicieli ogrodów wychodzi z założenia, że aby stworzyć ładny ogródek skalny, wystarczy po prostu rozrzucić na wybranym terenie kamienie i elementy skalne i posadzić pomiędzy nimi rośliny. Nic bardziej mylnego. Skalniak powinniśmy porządnie zaprojektować. Są różne style ogrodów skalnych.

Jeśli nie mamy pomysłu, warto skorzystać z pomocy doświadczonego projektanta ogrodu, który pomoże maksymalnie wykorzystać ukształtowanie terenu w naszym ogrodzie i urządzić skalny zakątek w taki sposób, aby wyglądał on harmonijnie i naturalnie, a rośliny czuły się w nim tak jak w naturalnym górskim środowisku i ładnie rosły.

Pamiętajmy też o tym, że przed założeniem ogrodu skalnego musimy odpowiednio przygotować teren: należy usunąć chwasty i porządnie spulchnić ziemię. Najlepsze podłoże do skalniaka to lekka przepuszczalna ziemia. Jeśli gleba w naszym ogródku jest nieco bardziej wilgotna, wówczas konieczne jest jej wymieszanie z torfem oraz gruboziarnistym piaskiem.

Jakie kamienie wybrać do ogrodu skalnego?

Kamienie i elementy skalne to podstawa każdego ogródka skalnego. Potrzebne będą zarówno większe bloki kamienne, kawałki skał o zaostrzonych brzegach, większe i mniejsze kamienie o zaokrąglonych krawędziach oraz żwir.

Do skalniaka nie nadaje się kamień zbyt twardy taki jak na przykład bazalt czy granit pochodzenia wulkanicznego oraz skały bardzo miękkie, które łatwo ulegają wymywaniu przez wodę jak na przykład ił lub kreda.

Najlepsze rodzaje kamienia na skalniak to różnego rodzaju skały wapienne. Warto zaopatrzyć się na przykład w tuf wapienny. Jest to skała porowata i dosyć miękka, a jednocześnie odpowiednio wytrzymała.

Zalety tufu wapiennego

• Jest lekki i łatwy w transporcie;
• Łatwo się go obrabia, dzięki czemu można na przykład szybko i bez problemu wydrążyć miejsca na posadzenie roślin;
• W tufie wapiennym rośliny mają doskonałe warunki wodne i powietrzne, dzięki czemu bardzo ładnie się rozrastają i obficie kwitną.

Niestety, tuf wapienny nie jest materiałem tanim. Jeśli nie możemy pozwolić sobie na zakup większej ilości tufu - warto chociaż jego elementy wkomponować w inny materiał skalny jak na przykład zwykłe skały wapienne czy skały piaskowe.

Te ostatnie również wyglądają bardzo atrakcyjnie ze względu na swoją wyraźną warstwową budowę. Są również bardzo praktyczne i łatwe w obróbce ze względu na dużą łupliwość.

Układanie kamieni na skalniaki

Przy tej czynności warto zwrócić uwagę na kilka prostych zasad:

Kolejność układania kamieni
Tutaj zasada jest bardzo prosta. Zawsze układamy najpierw te największe kamienie a na nich stopniowo mniejsze. Żwirek i małe otoczaki możemy oczywiście rozmieścić pomiędzy elementami większych kawałków skalnych oraz w różnego rodzaju szczelinach i zagłębieniach.

Sposób układania kamieni
Pamiętajmy, że kamienie ze spodniej warstwy należy zakopać na około 1/3 ich wysokości w ziemi i nieco odchylić je do tyłu. W ten sposób będą one stanowić stabilne rusztowanie dla pozostałych elementów skalniaka, a także odpowiedniemu odchyleniu, woda z odpadów deszczu nie będzie spływać bezpośrednio na rosnące na niższych piętrach skalniaka rośliny, a wprost na podsypkę. Pozwoli to uniknąć nadmiernego zalewania roślin i gromadzenia się wody.

Rozmieszczenie skał warstwowych
W budowie skał warstwowych widoczne są wyraźnie zróżnicowane cieńsze i grubsze warstwy. Układając takie elementy skalne w swoim sąsiedztwie, dopasujemy warstwy z poszczególnych kawałków skał tak, aby biegły one w tym samym kierunku oraz pod podobnym kątem. Jeśli ułożymy je przypadkowo, powstanie wrażenie dysharmonii.

Rośliny na skalniak - jakie gatunki wybrać?

Rośliny na skalniak najlepiej zakupić w dobrym centrum ogrodniczym. Kiedy mamy już sadzonki, warto jeszcze przed rozpoczęciem sadzenia, poukładać je na miejscach docelowych w doniczkach i sprawdzić, czy wszystko pasuje. Na tym etapie urządzania skalniaka mamy jeszcze czas na drobne zmiany w aranżacji przestrzeni.

Rośliny sadzimy w przestrzeniach pomiędzy elementami skalnymi, a także w szczelinach w skalnych lub w otworach w murakach wypełnionych podłożem. Podczas sadzenia roślin pamiętajmy o dobrym ubiciu podłoża. Warto również na koniec zabezpieczyć podłoże wokół roślin drobnym żwirkiem lub warstwą piasku.

Wybierając rośliny do ogrodu skalnego, nie kierujmy się wyłącznie ich wyglądem, ale weźmy pod uwagę także ich wymagania oraz siłę wzrostu. Dopasujmy gatunki do stanowiska, na którym mają rosnąć. Jeśli nasz skalniak nie znajduje się w miejscu bardzo słonecznym, ale raczej półcienistym, wówczas warto poszukać roślin, które będą się dobrze czuły właśnie w takich warunkach. Sprawdzi się przykładowo kokorycz żółta.

Gatunków górskich roślin, które będą pięknie wyglądać w ogródku skalnym, jest całe mnóstwo. Znajdziemy wśród nich zarówno te typowo wiosenne, jak i obficie kwitnące przez cały sezon, a także ozdobne z liści. Ponadto wiele roślin górskich jest zimozielonych, więc będą zdobić nasz ogródek przez cały rok.

Rośliny na skalniaki

W ogródku skalnym najlepiej posadzić gatunki roślin bylinowych, które będą pięknie rosły przez wiele lat. Dzięki temu nie będzie trzeba sadzić nowych roślin co roku, a prace pielęgnacyjne w skalniaki ograniczymy do niezbędnego minimum.

Rośliny na skalniaki na stanowiskach słonecznych

• Skalnica gronkowa (Saxifraga paniculata) o białych kwiatach.
• Szarotka alpejska (Leontopodium alpinum) o niezwykłej urody biało-srebrzystych gęsto owłosionych kwiatach, liściach i łodygach.
• Ubiorek wiecznie zielony (Iberis semperwirens) o kwiatach w kolorze białym.
• Smagliczka skalna (Aurinia saxatilis), której kwiaty są słonecznie żółte.
• Dzwonek karpacki (Campanula carpatica) o kwiatach szafirowo niebieskich lub białych.
• Zawciąg nadmorski (Armeria maritima), którego kwiaty w zależności od odmiany mogą być zabarwione na biało, różowo, lub czerwono.
• Goździk kropkowany (Dianthus deltoides), którego kwiaty są wyjątkowo urokliwe i mogą występować w bieli, lub w różnych odcieniach czerwieni i różu.

Rośliny na skalniaki na stanowiskach półcienistych

• Kokorycz bladożółta (Corydalis ochroleuca) o pięknych biało-żółtych kwiatach.
• Kokorycz żółta (Corydalis lutea) o ciepłej żółtej barwie kwiatów.
• Trójsklepka owłosiona (Tricyrtis hirta) w kolorze różowym.
• Orlik ciemny (Aquilegia atrata) o ciemnofioletowej barwie kwiatów.
• Barwinek pospolity, który jest rośliną zimozieloną o niebiesko-fioletowych kwiatach.
• Goryczka chińska (Gentiana sino-ornata) o niezwykłej urody niebieskich kwiatach.
• Dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans), której kwiaty są niebieskie.

Warto również pomiędzy roślinami obficie kwitnącymi wygospodarować miejsce na te ozdobne z liści. Idealne na stanowiska słoneczne będą na przykład: piękna stalowo-niebieska trawa kostrzewa sina (Festuca glauca) oraz żurawka (Heuchera), która dostępna jest w wielu odmianach o ciekawym ubarwieniu liści od cytrynowo-limonkowego, poprzez intensywnie zielony, aż po czerwono-purpurowy i brązowy. W centralnej części skalniaka półcienistego możemy posadzić funkię Hosta, której liście są bardzo dekoracyjne i mogą być intensywnie zielone, zielono-niebieskawe lub dwubarwne zielono-białe, bądź zielono-żółte.

Jeśli nie mamy ogrodu, a marzymy o skalniaku, to jego niewielką wersję możemy zaaranżować w dużej donicy lub skrzyni nawet na balkonie czy też tarasie. Tutaj sprawdzą się takie rośliny jak:

• wspomniana już kostrzewa sina (Festuca glauca),
• pięknie kwitnący płomyk szydlasty (Phlox subulata),
• różne gatunki rojnika (Sempervivum) lub rozchodnika (Sedum).