Tynki ozdobne - rodzaje, zalety, nakładanie

Tynki ozdobne od stuleci zdobią ściany w domach na całym świecie. Jednym z najstarszych jest tynk japoński, który powstał 300 lat temu w kraju kwitnącej wiśni, w Europie dopiero zyskuje popularność. Ozdobne tynki wewnętrzne są ciekawą alternatywą dla tradycyjnych farb ściennych i tapet.

Są nie tylko wysokiej klasy imitacją drogich płyt kamiennych, ściana pokryta tynkiem ozdobnym jest odporna na uszkodzenia mechaniczne, wilgoć, plamy i wszelkiego rodzaju osady. Ponadto wszystkie tynki dekoracyjne są odporne na szorowanie, a co najważniejsze niewielkie usterki można łatwo usunąć bez konieczności odnawiania całej ściany.

Rodzaje tynków ozdobnych

Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów tynków dekoracyjnych do stosowania wewnątrz budynków. Produkty różnią się kolorem, fakturą i spoiwem. W przypadku tynków do dekoracji ścian nie ma lepszych i gorszych, każdy z tynków znajduje zastosowanie w innych aranżacjach, dając zupełnie inny efekt. Kolejna różnica polega na formie, w jakiej produkt jest dostępny w sprzedaży. Część tynków to gotowa masa, inne to proszek do wymieszania z wodą i wybranym pigmentem. Dodatkowo niektóre tynki ozdobne można malować farbami do ścian.

Rodzaje wewnętrznych tynków ozdobnych:

• strukturalny - to tynk, w którym można tworzyć dowolne wzory i faktury za pomocą packi, pędzla, szczotki, twardej gąbki;
• ciągniony - to tynk o ziarnistej strukturze, podczas zacierania, ziarenka żłobią w masie najróżniejsze motywy;
• zacierany - taki który jest nakładany, a następnie jest zacierany packą uzyskując subtelną fakturę;
• japoński - jest to sucha mieszanka strzępków bawełny, miki, jedwabiu, włókien celulozowych i mineralnych. Ten rodzaj tynku należy wymieszać z wodą i wybranym pigmentem;
• mozaikowy - zawierają mineralny wypełniacz pod postacią niewielkich różnokolorowych kamyczków. Ten rodzaj tynku jest szczególnie polecany w pomieszczeniach narażonych na działanie pary i o podwyższonej wilgotności powietrza takich jak kuchnia czy łazienka;
• stiuk to tynk dekoracyjny, który tworzy na powierzchni ściany gładką i połyskującą powłokę. Stiuk jest mieszanką zaprawy wapiennej, wapienno gipsowej lub gipsowej i pyłu marmurowego. Ten rodzaj tynku tworzy na ścianie efekt marmurowej płyty.

Zalety wewnętrznych tynków dekoracyjnych

Tynki dekoracyjne charakteryzują się większą odpornością na wszystkie czynniki zewnętrzne niż farby ścienne i większość tapet. Pod względem odporności na uszkodzenia i okres użytkowania konkurencją dla tynków ozdobnych mogą być jedynie tapety z włókna szklanego.

Tynki dekoracyjne oprócz dużej wytrzymałości na wszelkiego czynniki mechaniczne i łatwości w utrzymaniu w czystości mają szereg innych zalet, do których należą:

• możliwość aplikacji na wszystkich rodzajach podłoża: cegle, betonie, ścianach cementowo-wapiennych, płytach G-K, płytach drewnopochodnych;
• imitują drogie okładziny ścian takie jak kamień, beton ozdobny;
• są wyjątkowo odporne;
• są łatwe w utrzymaniu w czystości, można je przecierać, myć na mokro;
• są odporna na zarysowania, obicia, zadrapania;
• ewentualne plamy i zabrudzenia nie wnikają w strukturę tynku;
• nie pochłaniają wilgoci z otoczenia;
• nie tracą koloru przez długi czas użytkowania;
• można na nich tworzyć różne faktury.

Podział wewnętrznych z tynków ozdobnych ze względu na spoiwo

Mineralne, czyli cementowo-wapienne i silikatowe powstają na bazie białego lub szarego cementu i piasku kwarcowego, oraz innych mineralnych składników, które nadają określoną fakturę produktowi, ale też zmieniają przyczepność tynku. Ta ostatnia kwestia powinna zawsze być brana pod uwagę przy zakupie, gdyż od przyczepności zależy sposób i czas nakładania, a także wytrzymałość powłoki ściennej. Tynki mineralne występują pod postacią proszku lub granulatu, który należy zmieszać z wodą według instrukcji podanej przez producenta. Jest to rodzaj tynków, które można stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku.

Głównymi zaletami tynków mineralnych są:

• paroprzepuszczalność, co oznacza, że w tynku nie występuje zjawisko kondensacji pary;
• odporność na zabrudzenia;
• niepalność, ten rodzaj okładziny ściennej nie jest łatwopalny i nie przewodzi ognia.

Organiczne, do tej grupy tynków należą akrylowo-polimerowe, żywiczne i akrylowe, hybrydowe. Ten rodzaj tynku to gotowa masa, którą po dokładnym wymieszaniu (do uzyskania jednolitej konsystencji) jest nakładana na ścianę. Każdy z wymienionych powyżej tynków organicznych ma inne spoiwo. Tynki akrylowe są na bazie polimeru lub kopolimeru, natomiast w żywicznych żywica, w hybrydowych znajduje się mieszanka różnych spoiw, dzięki której tynk ma bardziej wszechstronne zastosowanie.

Mieszane to wszystkie tynki polimerowo-mineralne, które są wzmocnione polimerami. Ich główną zaletą jest paroprzepuszczalność. Ten rodzaj tynków można stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, gdyż jest odporny również na działanie warunków atmosferycznych.

Nakładanie tynków ozdobnych

Jak należy przygotować ścianę przed nałożeniem tynku dekoracyjnego?

Zanim przystąpimy do nakładania tynku dekoracyjnego, warto poznać kilka tajników, dzięki którym efekt finalny będzie zachwycać, a tynk utrzyma się na ścianie naprawdę długo.

Po pierwsze tynków ozdobnych nigdy nie należy nakładać na świeżo wybudowanych ścianach, które przez pierwsze trzy do czterech miesięcy osiadają. Zbyt wcześnie nałożony tynk będzie pękał i odpadał.

• Nie powinno się nakładać tynków dekoracyjnych na mokre i nasiąknięte ściany. Tynków akrylowych nie nakładamy na świeże podłoże cementowo-wapienne i betonowe, w tym wypadku należy odczekać około miesiąca i dopiero tynkować.
• Nie tynkujemy brudnych ścian (kurz, tłuszcz, osady, piach, inne pyły), ponieważ jest duże prawdopodobieństwo, że tynk odejdzie wraz z brudem.
• Tynków nie nakładamy na ściany wcześniej pokryte farbą lub jak często bywa kilkoma warstwami farby, a także kleju pozostałego po tapetach i innych dekoracjach.
• Nie należy tynkować ścian pylących i obsypujących się np.: źle nałożona szpachla.
• Przed nałożeniem tynku na surową ścianę lub oczyszczoną poprzez zerwanie wcześniejszych farb, powierzchnię należy zagruntować preparatem na bazie gipsu lub wapna i gipsu, chyba że na opakowaniu tynku producent umieścił inną informację. Zasada ta nie dotyczy nowych ścian, które już zostały zabezpieczone jednym ze wspomnianych gruntów.
• Nie należy osuszać otynkowanych ścian nagrzewnicami, suszarkami, piecami itp. W przypadku tynków ozdobnych bardzo ważny jest naturalny proces schnięcia ścian. Przyspieszanie i sztuczne osuszanie tynku strukturalnego może przyczynić się do powstawania odprysków, a nawet pęknięć.
• Nie pokrywamy tynkiem niezabezpieczonych szpachlą metalowych elementów.
• Nie należy malować mokrego ani wilgotnego tynku farbą.
• Nie nakładamy tynków dekoracyjnych na popękane ściany.
• Przed tynkowaniem należy wyrównać podłoże, gdyż zalecana grubość tynku ozdobnego wynosi od 1 do 5 mm, a więc wszelkie większe nierówności na ścianie będą widoczne.
• Nie należy szlamować tynku (docierać drobnych nierówności) zbyt wcześnie, gdyż mogą powstać odpryski.

Proces nakładania tynków ozdobnych

Tynki ozdobne nakładamy na dwa sposoby ręcznie lub natryskowo, w zależności od zaleceń producenta. Bardzo ważna jest temperatura i wilgotność pomieszczenia, które będzie tynkowane. Optymalne warunki to temperatura powietrza pomiędzy +5 a + 25 C, wilgotność powietrza 70% i więcej. W pomieszczeniu spełniającym podane kryteria czas schnięcia tynku będzie wynosił od 2 do 7 dni.

Tynk nakładany jest stalową pacą lub pistoletem natryskowym.

Uwaga: Tynkowania nie powinno się przerywać na niedokończonej ścianie, gdyż mogą pozostać widoczne łączenia, które zacieramy tylko na świeżym tynku. Wszelkie przerwy w pracy najlepiej jest robić pomiędzy kolejnymi narożnikami. Świeżo nałożony tynk dekoracyjny można dowolnie formować i nadawać mu różne faktury. Czynność tą wykonujemy za pomocą packi, wałka, wałka ze strukturą, kielni. Grubość nakładanej warstwy nie powinna być cieńsza niż 1 mm i grubsza niż 5 mm lub zgodnie z informacją podaną przez producenta. W przypadku tynków ziarnistych należy zwrócić uwagę, żeby grubość warstwy pozwalała na zatopienie ozdobnych ziaren tynku.

W jakich pomieszczeniach najlepiej sprawdzą się tynki ozdobne?

Tynki ozdobne to okładzina ścian do zadań specjalnych. Tynki ozdobne są piękne, odporne na czynnik zewnętrzne i łatwe w utrzymaniu. Z praktycznego punktu widzenia tynki dekoracyjne są odpowiednie do każdego pomieszczenia. W kuchni, łazience, w przedpokoju doskonale chronią ściany przed wilgocią, parą i uszkodzeniami mechanicznymi. W salonie, jadalni i sypialni stanowią oryginalną ozdobę pomieszczenia. Tynki ozdobne można nałożyć na wszystkie ściany lub na jedną, która ma stanowić centralny punkt pomieszczenia.

Do salonu np. polecany jest tynk japoński, który ma ciekawą fakturę, doskonale sprawdzi się jako materiał podkreślających kącik telewizyjny lub całą strefę wypoczynkową. Stiuk z kolei polecany jest na ścianie z kominkiem - tynk ten doskonale imituje marmur, odpowiednio nałożony będzie wyglądał jak marmurowe płyty ścienne. W kuchni, łazience i na korytarzu doskonale sprawdzi się tynk mozaikowy lub ciągniony, będący dodatkową ochroną dla ścian.

Każdy z tynków ozdobnych można stosować jako podkreślenie elementów konstrukcyjnych pomieszczenia np. skosy, filary. Takie rozwiązanie sprawdzi się również do wydzielenia stref na dużej otwartej przestrzeni.