Balkon lub taras to nasza prywatna zielona oaza, w której możemy odpocząć po ciężkim dniu i zrelaksować się. Obsadzając donice i skrzynki, z reguły kierujemy się wyłącznie wyglądem roślin. Najchętniej wybieramy gatunki obficie kwitnące lub te z ozdobnymi liśćmi. Coraz większą popularnością cieszą się również balkonowe ogródki warzywne. Jednak ciekawym rozwiązaniem jest także stworzenie aromatycznego zielonego zakątka.
Rośliny o pachnących kwiatach i wydzielające olejki eteryczne zioła, sprawią, że nasz balkon zamieni się w prawdziwy gabinet aromaterapii. Delikatne naturalne zapachy uspokajają i wprawiają w dobry nastrój. Pachnące gatunki kwiatów przyciągną też do stworzonego przez nas na tarasie lub balkonie mini ogrodu wiele pożytecznych owadów takich jak pszczoły, trzmiele, czy motyle.
Pachnące rośliny na balkon i taras
Przepięknie pachnących kwiatów i ziół, które nadają się do uprawy pojemnikowej na balkonie lub tarasie, jest całe mnóstwo. Pamiętajmy, że zapach przez nie wydzielany może być bardzo intensywny. Dlatego, zanim zdecydujemy się na posadzenie konkretnych roślin, warto najpierw sprawdzić, jak pachną, aby mieć pewność, że ich aromat odpowiada naszym gustom. Możemy to zrobić, po prostu wybierając się do centrum ogrodniczego i wąchając kwiaty albo poszukać interesujących nas gatunków w parku, ogrodzie botanicznym, czy na balkonach lub ogródkach sąsiadów.
Wśród pachnących gatunków roślin znajdziemy zarówno te, które kwitną wiosną, jak i kwiaty typowo letnie, a także wiele gatunków aromatycznych ziół, w przypadku których nie tylko kwiaty, ale cała roślina wydziela charakterystyczny zapach. Balkonowe kwiaty pachnące to:
1. Hiacynt (Hyacinthus)
Jest to znana i lubiana wiosenna roślina cebulowa z rodziny szparagowa tych Asparagaceae. Najczęściej uprawianym gatunkiem jest hiacynt wschodni Hyacinthus orientalis wywodzący się z rejonów bliskowschodnich oraz okolic Morza Śródziemnego.
Wyrastający z cebuli pęd hiacynta osiąga do 30 cm, a na jego szczycie pojawiają się zebrane w grona piękne pachnące kwiaty. W zależności od odmiany mogą one mieć kolor biały, różowy, fioletowy, karminowy, łososiowy, niebieski, a nawet żółty. Liście hiacynta są równowąskie i intensywnie zielone.
Hiacynt - Hyacinthus
Choć jest to piękna roślina często uprawiana w ogrodach, której cebule sadzi się jesienią, to w pojemnikach bywa to ryzykowne. Podczas bardzo mokrej zimy niestety cebule w pojemnikach balkonowych mogą gnić. Dlatego bezpieczniej jest kupić wiosną pędzone cebule, z których już wyrastają pędy i po prostu przesadzić je w donice i skrzynki na naszym balkonie lub tarasie.
Odmiany hiacyntów
- Carnegie o dużych białych kwiatach,
- Chestmint Flower o pięknych pełnych kwiatach w delikatnym różowym kolorze,
- Marconi w kolorze ciemnoróżowym,
- Amethyst w kolorze fioletowym,
- niebieski Delft Blue,
- City of Haarlem o kwiatach w kolorze żółto-kremowym,
- Gypsy Queen o wyjątkowych kwiatach barwy łososiowej.
2. Konwalia majowa (Convallaria majalis)
Kwitnące w maju i czerwcu konwalie to przepiękne byliny z rodziny Convallariaceae. Jest to ekspansywny rozłogowy gatunek, tworzący rozległe darnie. Rośliny osiągają maksymalnie 25 cm wysokości. Liście konwalii majowej są intensywnie zielone, odziomkowe, gładkie, o kształcie szeroko lancetowatym.
Konwalia majowa - Convallaria majalis
Niewielkie urocze kwiaty mają dzwonkowaty kształt i wyrastają na jednostronnych gronach. Wydzielają one silny bardzo charakterystyczny i słodki zapach. Kwiaty konwalii są przeważnie białe, jednak niektóre odmiany (na przykład Rosea) mogą mieć barwę brudno różową.
Choć konwalia kojarzy nam się bardzo często wyłącznie z kwiatami ciętymi oraz ogrodowymi, to jednak z powodzeniem można ją również uprawiać w donicach lub skrzyniach na balkoni , czy tarasie.
Aby kwiaty dobrze rosły, powinniśmy zapewnić im jak najlepsze warunki. Zadbajmy więc o odpowiedniej wielkości pojemnik - rośliny silnie się rozrastają, dlatego nie sprawdzą się małe doniczki. Z łatwością możemy sami rozmnożyć rośliny przez podział kłączy pod koniec okresu wegetacyjnego i obsadzić nimi więcej donic.
Konwalie lubią stanowiska półcieniste i zasobną umiarkowanie wilgotną glebę. Nie będą dobrze rosły ani w pełnym słońcu, ani w miejscu całkowicie zacienionym. Pamiętajmy o regularnym podlewaniu konwalii, ponieważ przesuszone bardzo słabo kwitną.
3. Lewkonia dwurożna (Matthiola longipetala), znana jako maciejka
Maciejka to roślina jednoroczna z rodziny kapustnych Brassicaceae. Gatunek ten pochodzi z Grecji. Łodygi roślin są silnie rozkrzewione, w dolnej części płożące, w górnej wzniesione. Maciejka osiąga wysokość maksymalnie 30-40 cm.
Jej listki są małe, mają lancetowaty kształt i szarozielony kolor. Kwiaty są niewielkie i niepozorne zebrane w luźne grona. Mają one kolor różowawy lub jasnofioletowy. I pojawiają się przez całe lato. Wydzielają one bardzo przyjemny kojący zapach, który jest najmocniej wyczuwalny wieczorami oraz wcześnie rano.
Lewkonia dwurożna, maciejka - Matthiola longipetala
Lewkonia dwurożna preferuje miejsca słoneczne lub lekko ocienione oraz piaszczysto-gliniaste umiarkowanie gliniaste podłoże. Rośliny wysiewamy z nasion bezpośrednio do gruntu w drugiej połowie kwietnia. Choć przepięknie pachną, to ich walory ozdobne nie są duże, ponieważ jest to drobna roślina o cienkich pędach i niewielkich mało dekoracyjnych kwiatach. Dlatego warto wykorzystać ten gatunek jako uzupełnienie kompozycji stworzonych z innych balkonowych roślin kwitnących, których kwiaty są bardziej efektowne.
4. Groszek pachnący (Lathyrus odoratus)
Groszek należy do rodziny wykowatych Fabaceae i występuje dziko na Sycylii i południu Włoch. Jest to jednoroczna roślina pnąca osiągająca wysokość nawet do 2,5 metra. Groszek ma słabo rozgałęzione oskrzydlone łodygi i złożone z dwóch listków szerokoeliptyczne pokryte delikatnymi włoskami liście.
Groszek pachnący - Lathyrus odoratus
Groszek kwitnie intensywnie przez całe lato. Jego kwiaty wyrastają na długich szypułkach zebrane w luźne grona. Mogą mieć kolor biały, różowy, fioletowy, niebieski, lub czerwony i wydzielają intensywny piękny zapach.
Gatunek ten najlepiej rośnie w dużych donicach wypełnionych żyzną, umiarkowanie wilgotną, wapienną glebą. Oczywiście pojemnik powinniśmy ustawić przy balustradzie balkonowej lub zapewnić roślinie podpórki na przykład w postaci kratownic, po których pędy będą mogły się piąć. Nasiona groszku wysiewamy bezpośrednio do donicy lub skrzynki w kwietniu-maju. Dostępnych jest wiele kultywarów groszku, które różnią się między sobą wielkością i kolorem kwiatów oraz siłą wzrostu.
Odmiany groszku pachnącego
- Ania - Polska odmiana o amarantowo różowych kwiatach,
- Kasia - Polska odmiana o bordowo wiśniowych kwiatach,
- odmiany późne z grupy Spencer,
- odmiany z grupy Royal o sztywnych pędach i ładnych kwiatach zebranych po 5-7,
- odmiany z grupy wczesnej Early Multiflora Gigantea,
- odmiany z grupy Mammoth.
5. Helipotrop peruwiański (Heliotropium peruvianum)
Jest to pochodząca z Peru roślina należąca do rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae. W naszym klimacie jest to roślina jednoroczna o krzewiastym pokroju osiągająca maksymalnie do 90 cm wysokości.
Liście tego gatunku są jajowate, duże i owłosione. Mają one barwę ciemnozieloną i bardzo charakterystyczny dekoracyjny wygląd ze względu na bardzo wyraźne użyłkowanie. Z kolei kwiaty heliotropu są drobne, rurkowate i zebrane licznie w duże baldachogrona. Kwitną one od lipca do września i mają barwę purpurową, fioletową lub niebieska (u niektórych odmian również białą). Są one cenione nie tylko ze względu na swój piękny wygląd, ale również słodki intensywnie waniliowy zapach.
Helipotrop peruwiański - Heliotropium peruvianum
Heliotrop to roślina miododajna, do której chętnie przylatują pszczoły oraz motyle.
Gatunek ten najlepiej rośnie i kwitnie na jasnych stanowiskach, ale nie lubi bardzo silnego bezpośredniego promieniowania słonecznego. Nie sprawdzi się więc na balkonie, czy tarasie o wystawie południowej - chyba że go osłonimy, zapewniając roślinie ochronę przed palącym słońcem.
Heliotrop wymaga żyznej i przepuszczalnej gleby, regularnego podlewania oraz nawożenia niewielką ilością nawozów wieloskładnikowych, lub kompostem. Możemy kupić gotowe sadzonki tego gatunku lub wysiać nasiona pod koniec kwietnia do pojemników.
Odmiany heliotropu peruwiańskiego
- White Lady o pięknych białych kwiatach;
- Black Beauty silnym wzroście i intensywnie wybarwionych ciemnofioletowych kwiatach.
6. Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia)
Lawenda to pięknie kwitnące aromatyczne zioło z rodziny jasnotowatych Lamiaceae, które naturalnie występuje na słonecznych i kamienistych terenach na południu Europy. Lawenda jest krzewinką o rozgałęzionych, cienkich, drewniejących u podstaw łodygach. Tworzy zwarte kępy dorastające do wysokości około 80 cm.
Lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia
Listki lawendy są drobne, mają szarozielony kolor i lekko podwinięte brzegi. Mają one charakterystyczny ziołowy aromat. Subtelnie pachnące kwiaty z kolei są niewielkie fioletowo-niebieskie (u odmian również różowe i białe) i osadzone są okółkowo w kłosowatym kwiatostanie. Lawenda kwitnie od czerwca do sierpnia.
Gatunek ten jest wybitnie ciepłolubny i niestety czasami przemarza w naszym klimacie, dlatego na zimę powinniśmy dobrze zabezpieczyć donicę lub skrzynię, w której rośnie lawenda. Roślina ta lubi stanowiska ciepłe i bardzo słoneczne oraz umiarkowanie żyzną, przepuszczalną, lekką ziemię o odczynie zasadowym.
Lawendę możemy wysiać na wiosnę z nasion, rozmnożyć przez podział wczesną wiosną lub sadzonki pędowe z piętką.
Odmiany lawendy
- Alba - odmiana wysoka o nietypowych dla gatunku pięknych białych kwiatach,
- Rosea - osiąga do 60 cm wysokości o uroczych delikatnie różowych kwiatach,
- Aromatico Blue - piękna odmiana o intensywnie niebieskich i mocno pachnących kwiatach, które kwitną wyjątkowo długo, bo od maja aż do października.
- Blue Scent - kwiaty tej odmiany są ciemnoniebieski i długo się utrzymują, a sama roślina ma atrakcyjny rozłożysty pokrój,
- Elegnace Pink to niska odmiana osiągająca maksymalnie 40 cm wysokości o wyjątkowo pięknych różowych kwiatach.
7. Dziwaczek Jalapa (Mirabilis Jalapa)
Pochodzący z Meksyku dziwaczek należy do rodziny dziwaczkowatych Nyctaginaceae i w naturze jest byliną o bulwiasto zgrubiałych korzeniach. W naszym klimacie często jest jednak traktowany jako roślina jednoroczna. Gatunek ten osiąga do 80 cm wysokości, ma krzaczasty pokrój i silnie rozgałęzione gęsto pokryte jajowatymi liśćmi pędy.
Dziwaczek Jalapa - Mirabilis Jalapa
Kielichowate kwiaty dziwaczka mogą mieć kolor czerwony, różowy, żółty lub biały i otaczają je rozetki zielonych podkwiatków. Zdarzają się też kwiaty dwukolorowe. Kwitną od lipca do przymrozków. Kwiaty mają subtelny słodki zapach i otwierają się zwykle tylko wcześnie rano oraz wieczorem.
Dziwaczek Jalapa lubi stanowiska słoneczne i żyzne cięższe gleby. Rośliny możemy pozyskać z siewu nasion na początku maja, a następnie jesienią wykopać ich bulwiaste korzenie, aby nie przemarzły i przechować je w chłodnym suchym miejscu. Na wiosnę sadzimy je ponownie, podobnie jak dalie.
Wybierając pachnące rośliny na nasz balkon lub taras, pamiętajmy, aby nie obsadzać gatunkami o silnym aromacie wszystkich doniczek. Po pierwsze dlatego, że zapachy poszczególnych gatunków różnią się i mogą po prostu do siebie nie pasować, a po drugie dlatego, że bardzo silny słodki zapach unoszący się na całym balkonie może dać efekt odwrotny do zamierzonego. Zamiast cieszyć aromatem i relaksować, może być zbyt silny i męczący, a nawet przyprawiać o ból głowy. Do kwitnących roślin balkonowych warto więc dodać jedynie jeden lub dwa aromatyczne gatunki.
Komentarze